نیتریک اسید Nitric acid
اسامی دیگر: اسید ازته، نیترات هیدروژن
خانواده شیمیایی: اسید غیرآلی، نیترات
رنگ و بو: زرد کم رنگ، بوی زننده، تند و خفه کننده
بدون شک، اسید نیتریک یکی از مهمترین اسید‌های کشف شده توسط بشر است. این اسید که با نام‌های آب قوی، آب قدرتمند و همچنین روح نیتر ( روح پتاسیم نیترات) در قرن هجدهم میلادی نیز شناخته می‌شده، با فرمول شیمیایی HNO۳ در علم شیمی شناخته می‌شود. اسید نیتریک اسیدی بسیار قوی و خورنده است. این اسید در حالت خالص وقتی که تازه تولید شده، بی‌رنگ است اما با گذشت زمان مقداری از اکسید نیتروژن و آب آن تبخیر شده و رنگی زرد را نشان خواهد داد.
این اسید در دمای پایین، درون آب کاملا حل خواهد شد. اسید نیتریک یکی از مواد رایج در تمامی آزمایشگاه‌ها و از اصلی‌ترین مواد صنعتی است. یکی از دلایل اصلی خرید اسید نیتریک، ساختن آمونیوم نیترات برای کودهای شیمیایی است. این اسید همچنین در ساختن مواد منفجره مثل نیتروگلیسرین، پلاستیک‌ها و رنگ‌ها کاربرد دارد.
نیتریک اسید دارای شکل مولکولی تریگونال و وزن مولکولی ۶۳ گرم بر مول است، در ۸۳ درجه سانتی‌گراد می‌جوشد و در منفی ۴۲ درجه سانتی‌گراد ذوب خواهد شد. اسیدیته این اسید بسیار بالا است و به محض برخورد با پوست باعث سوختگی شدید خواهد شد، لذا کار با آن بدون دستکش خطرناک بوده و در صورت برخورد با پوست باید با آب فراوان محل برخورد شسته شود
کاربردهای نیتریک اسید:
- خالص سازی فلزاتی چون طلا و پلاتین
- کاربرد اسید نیتریک در کشاورزی برای تولید کود های ازته
- صنایع پلاستیک سازی و پیش سازهای نایلونی
- تولید مواد منفجره و مهمات
- به عنوان اکسید کننده در سوخت مایع موشک ها
- به عنوان رنگدانه ها در تولید رنگ ها و جوهر
- تولید دارو
- تولید تیزاب
- تولید نیترات آمونیوم
- تولید ترکیبات آلی خاص
- عکس برداری
- در تست رنگ سنجی برای تشخیص هروئین و مورفین
- در فرآیندهای تصفیه برای نانو لوله های کربن خام
خطرات:
نیتریک اسید غلیظ یک اکسید کننده قوی است و در ترکیب با مواد سوختی و الکلها ایجاد گرما می‌کند، می‌تواند با عوامل احیا کننده و یا مواد آلی قابل احتراق واکنش دهد و بسوزد و یا منفجر شود. ماده بسیار خطرناکی است هنگام استفاده باید کاملاً احتیاط شود.
برای کسب اطلاعات بیشتر و مشاوره رایگان در مورد نیتریک اسید با آفتاب شیمی در ارتباط باشید.
| فرمول شیمیایی | HNO₃ |
| چگالی | ۱.۵۱۲۹ گرم بر سانتی متر مکعب |
| دمای ذوب | ۴۱ °C |
| نقطه انجماد | -۴۲ °C |
| نقطه جوش | ۸۳ °C |
| شکل ظاهری | مایع بی رنگ یا زرد خیلی کمرنگ |
